Kapitał pieniężny a kapitał ludzki
Na początek, zanim przejdziemy do sedna tego materiału, warto podkreślić, że każdy z nas dysponuje dwoma rodzajami kapitału. Schematycznie ludzie myślą tylko o środkach pieniężnych, którymi dysponują. Ale tak naprawdę to tylko wycinek tego co mamy, zazwyczaj najmniejszy. Kluczowym kapitałem, często pomijanym w naszych planach finansowych, szczególnie w Polsce, jest kapitał ludzki.
Kapitał ludzki to nasza zdolność do generowania przychodów. W przypadku pracy na etacie będzie to wynagrodzenie za pracę. W przypadku właściciela biznesu będą to dochody z prowadzenia firmy.
Kapitał pieniężny to pojęcie używane w potocznym języku, czyli np. środki pieniężne, lokaty, akcje, obligacje itd. Kapitał pieniężny możemy tez nazwać aktywami pieniężnymi.
Generowane nadwyżki finansowe możemy inwestować albo w kapitał ludzki albo w aktywa pieniężne.
Kapitał ludzki: jak go wycenić?
Załóżmy, że w skali roku, netto na rękę, generujemy dochód w wysokości 30 tys. zł, czyli 2,5 tys. zł netto w skali miesiąca. Przy założeniu stopy zwrotu w skali roku, na poziomie na przykład 10%, jest to tożsame z posiadanym kapitałem pieniężnym w wysokości 300 tys. zł. Dlaczego? Ponieważ potrzebujemy zainwestować 300 tys. zł na 10% w skali roku aby otrzymywać roczny dochód w wysokości 30 tys. zł.
Tak więc widać powyżej, że tak naprawdę mamy dwie strony równania. 30 tys. dochodu netto rocznie to równowartość 300 tys. zł kapitału. I z drugiej strony 300 tys. zł kapitału przy założeniu 10% stopy zwrotu daje nam dochód w wysokości 30 tys. zł. W powyższym toku rozumowania przyjmuję uproszczone założenie, że wyceny kapitału ludzkiego dokonujemy na podobnej zasadzie jak przy najprostszej postaci wyceny DCF. Podstawy działania tej metody, czyli jak wycenić jeden złoty zysku, omawiam w kolejnych rozdziałach.
Zauważmy, że w przypadku podziału kapitału na kapitał pieniężny i kapitał ludzki, optymalne decyzje inwestycyjne mogą być inne niż gdybyśmy nie dokonali tego podziału. Na przykład dysponując kwotą 3 tysięcy zł, być może warto go na początek zainwestować w siebie. Możemy na przykład dzięki temu zacząć zarabiać o 10% więcej (33 tys. rocznie zamiast 30 tys. zł), czyli w skali roku jest to 3 tys. zł. Daje nam to bardzo dużą stopę zwrotu bo aż 100% w skali roku z zainwestowanego kapitału. W przypadku zainwestowania tych środków w tradycyjne formy inwestycyjne, osiągnięcie takiej stopy zwrotu, która byłaby powtarzalna co roku, jest praktycznie niemożliwe.
Oczywiście w dłuższym terminie powinno się inwestować w kapitał ludzki na tyle na ile to tylko możliwe. Tutaj zazwyczaj jest możliwa do uzyskania najwyższa stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału i czasu, szczególnie na początku kariery zawodowej.
Tysiąc złotych podwyżki reinwestowane na 1%, 5% oraz 10%
W tym kontekście warto zobaczyć na poniższy wykres. Super obrazuje dlaczego warto zastanowić się nad rozwojem zawodowym/lepszymi zarobkami. Wykres przedstawia ile wartościowo można uzyskać jeżeli podwyżkę w wysokości 1 tysiąc złotych miesięcznie reinwestować na 1%, 5% lub 10%:
Jakby nie patrzeć, taki prosty ruch powoduje, że można zyskać kilkaset tysięcy złotych nawet przy 1% stopie zwrotu. A przy wyższej stopie zwrotu jest to spokojnie kilka mln zł.
Długoterminowy wzrost wynagrodzeń w Polsce: równanie do zachodu
Oczywiście znaczenie ma tutaj okres inwestycji oraz działanie procentu składanego. Z jednej strony trzeba trochę poczekać aby magia procentu składanego zadziałała. Z drugiej, w miarę upływu czasu, w Polsce zarabiamy coraz więcej, więc może okazać się, że inwestycja w siebie, po iluś latach, da zarobki dużo wyższe niż te przykładowe tysiąc złotych:
A tutaj powyższy wykres ale w ujęciu dynamika wynagrodzeń nominalna oraz realna (po skorygowaniu o inflację GUS)
Podsumowanie: jak w trzy lata wszedłem na zarobki kilkanaście tysięcy miesięcznie
Jeżeli kwestia rozwoju zawodowego oraz wysokości zarobków jest Ci bliska, w kolejnym kafelku omawiam zasady jak działa rynek pracy oraz jak można szybko podwoić wynagrodzenie pracując na etacie. Piszę między innymi jak i dlaczego zmieniając pracę z OFE Pocztylion na ING OFE wszedłem na zarobki kilkanaście tysięcy miesięcznie. Spostrzeżenia te dobrze obrazują jak można zarabiać dużo więcej. I to w okresie relatywnie krótkim.