Szkoła Główna Inwestorów Profesjonalnych
Spostrzeżenie/pytanie: Jak rozumieć, że ” przepływy z działalności operacyjnej powinny być powiązane z EBITDą oraz zmianą KON. Przepływy operacyjne to tak naprawdę EBITDA skorygowana o zmiany KON” . Nie bardzo mogę zrozumieć dlaczego tak działa, więc prośba o rozwinięcie.
Odpowiedź: Przepływy z działalności operacyjnej to gotówka wygenerowana z prowadzenia biznesu przez firmę. Innymi słowy jest to gotówka wygenerowana z działalności operacyjnej/biznesowej. W takim rozumieniu mamy tutaj EBITDA oraz zmiana kapitału obrotowego (KON).
Nie bierzemy tutaj pod uwagę gotówki w związku z prowadzonymi inwestycjami/CAPEX/sprzedażą aktywów trwałych bo to jest w oddzielnej pozycji: przepływy z działalności inwestycyjnej.
Na tej samej zasadzie nie bierzemy tutaj gotówki związanej z finansowaniem biznesu, czyli np. kredyty/obligacje, zapłacone odsetki, emisja/skup akcji oraz dywidenda. Po to są przepływy z działalności finansowej.
Zaczynamy od EBIT czyli zysku operacyjny: to jest zysk wygenerowany z biznesu z rachunku wyników
Teraz potrzebujemy skorygować księgowy zapis EBIT o pozycje gotówkowe aby wyjść na zmianę stanu gotówki za dany okres:
Dodajemy amortyzację bo to w rachunku wyników w linijce powyżej było ujęte jako koszt ale jest to koszt księgowy, nie gotówkowy. Oznacza to, że nie zapłaciliśmy gotówki w wysokości amortyzacji bo to już kiedyś płaciliśmy w CAPEX, więc robimy o to korektę. Mamy więc: EBIT + amortyzacja = EBITDA
Została jeszcze kwestia KON:
EBITDA + zmiana kapitału obrotowego netto = przepływy z działalności operacyjnej
Dla przypomnienia zmiana kapitału pracującego netto to zmiana zapasów, zobowiązań handlowych oraz należności handlowych
Wzrost zapasów oraz należności handlowych wpisujemy z minusem bo to oznacza uwięzienie gotówki w naszym biznesie: musieliśmy na to wydać gotówkę. Uwaga: sytuację przeciwną, czyli spadek zapasów i należności wpisujemy z plusem.
Wzrost zobowiązań handlowych wpisujemy z plusem bo to oznacza gotówkę dla nas: ktoś nam coś sprzedał i dał termin płatności więc nie musieliśmy na to wydać gotówki. Uwaga: sytuację przeciwną, czyli spadek zobowiązań wpisujemy z minusem.
Dlatego EBITDA skorygowana o zmiany KON to tak naprawdę przepływy operacyjne.
Z tym, że, aby być tutaj dokładnym to powyższe spostrzeżenie to zmiana gotówki brutto. Trzeba by jeszcze skorygować to o zapłacony podatek dochodowy PIT bo to odpływ gotówki związany z biznesem: działalnością operacyjną. Będziemy mieli wtedy przepływy operacyjne netto.
Innymi słowy chodzi o podatek nie jaki wychodzi księgowo ale jak wyszło gotówkowo/ile podatku zapłacono do Urzędu Skarbowego. Bo to mogą być dwie różne sprawy. Ujęcie księgowe dla inwestorów a ujęcie podatkowe.
Spostrzeżenie/pytanie: Czy istnieje jakaś aplikacja bądź witryna która wysyła powiadomienia o nowych raportach z obserwowanych spółek, gdzie w pierwszej kolejności takie raporty są publikowane? Ze względu na duże znaczenie tych raportów i fakt że wiele spółek wrzuca je w trakcie sesji świetnie było by mieć je sekundę po tym jak zostaną opublikowane 🙂
Odpowiedź: Na infostrefie.com można założyć sobie konto. Wybrać spółki. Zobaczyć w panelu jakie jest info + będzie się otrzymywało info o wynikach dzień przed. Reszta niestety nie, chyba, że ja nie umiem czegoś wybrać.
Ale jest też taka strona https://www.tuinwestor.pl/. Po założeniu konta będzie się otrzymywało wszystkie bieżące informacje (komunikaty). Niestety jest to trochę opóźnione względem realnych komunikatów.
Spostrzeżenie/pytanie: Raporty typu dane kwartalne mają zaplanowaną datę publikacji, jak jest z pozostałymi raportami, informacjami, wywiadami czy spółki wrzucają to spontanicznie, czy też ogłaszają coś w stylu “w piątek po południ pojawi się informacja o wstępnych wynikach za kwartał?”
Odpowiedź: Spontanicznie takie rzeczy niestety tylko.
Spostrzeżenie/pytanie: I prośba Michał – czy zysk netto za 2019 powiększy stan gotówki na koniec roku (oczywiście po walnym)?
Odpowiedź: Nie. Zwróć uwagę, że do końca roku został tylko czwarty kwartał. Dlatego stan gotówki na koniec roku nie może być pod wpływem jakiejkolwiek pozycji za cały rok. Więc to musiałby być zysk netto za czwarty kwartał bo to zostało do końca roku 2019.
Po drugie stan gotówki to jest wynik nie tylko zysku netto ale co najmniej też CAPEX oraz zmiany kapitału obrotowego netto w czwartym kwartale. Plus jakieś inne zmiany w bilansie, jeżeli zajdą, na przykład zapłacone odsetki od długu.
Spostrzeżenie/pytanie: – Indie – tu w przyszłości upatruję wzrostów. ALE wg danych za 2018 rok sprzedaż w Indiach wynosiła ok. 30 mln zł i nie generowała jeszcze pozytywnego EBIT. Poza tym tylko połowa przypadałaby na GK FORTE (nie jest jeszcze konsolidowana – i pytanie do ciebie dlaczego i czy będzie). Na Indie wg mnie warto spojrzeć za rok.
Odpowiedź: Zapewne dlatego, że nie mają kontroli nad spółką. Zgodnie z prawem konsoliduje się spółki zależne jeżeli sprawuje się kontrolę nad firmą czyli podejmuje między innymi decyzje biznesowe. Zazwyczaj oznacza to, że ma się większość w radzie nadzorczej.
Spostrzeżenie/pytanie: Zastanawiam się nad jednym – w tych wszystkich profit warning spółka podawała jaka jest sytuacja (że psuje się koniunktura). Dlaczego tąpnięcia są dopiero po wynikach? Wydaje mi się, że FTE jest dość wiarygodne. Tak samo od września 2019 spółka podawała dane dość optymistyczne w wywiadach. A dopiero po RB o spodziewanych wynikach za IV kwartał poszła ostro w górę. Dlaczego ignorowane są wieści miedzy wynikami? Czy wywiad albo publiczna wiadomość podana np. na spotkaniu jest nieistotna?
Odpowiedź: właśnie na tym polega inwestowanie w Polsce. Rynek jest nieefektywny bo mało osób ma wiedzę, jaką poznajecie na moim kursie (między innymi). Cześć osób nawet nie zdaje sobie sprawy, że tak jest, że jest potrzebna odpowiednia wiedza. Negują działanie analizy fundamentalnej oraz możliwość wyłapywania tego typu informacji. Dlatego mamy czas aby zinterpretować informacje a następnie podjąć decyzję inwestycyjną zanim kurs zrobi duży ruch. Nie zawsze to jest możliwe ale w iluś sytuacjach pojawia się taka nieefektywność rynku.
Tak jak napisałem powyżej. Wiele osób neguje know how do inwestowania na giełdzie. Albo mówi, że tylko informacje poufne się liczą. Albo uważa, że kursy na giełdzie to przypadek. Jak widać, nie jest to przypadek. Nie trzeba też mieć informacji poufnych aby starać się przewidzieć co może stać się z kursem spółki giełdowej. W części przypadków rynek nie jest albo efektywny albo po prostu nie może być bo napływające informacje ze spółki są nowe.
Spostrzeżenie/pytanie: Z jakich i ilu źródeł warto korzystać? Które płatne/bezpłatne źródła informacji są warte śledzenia?
Odpowiedź: Tak naprawdę nie chodzi o liczbę ale o jakość i wartość tych informacji. Trzeba korzystać z takich źródeł, które najlepiej pomagają odpowiedzieć na pytania, które zadaje sobie inwestor.
Kolejny krok w ramach szkoły to praca na raportach brokerów. Tutaj sporo rzeczy wyjaśni się w tym zakresie: warto zwrócić uwagę z jakich źródeł korzysta analityk.
Spostrzeżenie/pytanie: W jakiej kolejności warto zacząć budowanie know-how o danej branży/spółce? Mam tu na myśli od jakich informacji zaczynać (np. czy zająć się stroną kosztową obserwując co ma i w jakim stopniu wpływ na spółkę/branżę czy może bardziej zająć się rozumieniem koniunktury i danych makro).
Odpowiedź: Nie ma jednej dobrej odpowiedzi bo wszystko jest potrzebne. Tak jak napisałem powyżej, sporo wyjaśni się po kolejnym kroku: praca na raportach brokerów + zadania z tym związane.
Spostrzeżenie/pytanie: Jak poważnie traktować wywiady udzielane przez zarząd?
Odpowiedź: Tak naprawdę to nie jest tylko kwestia wywiadów bo różnie spółki się komunikują. Mają też czasem mocno rozbudowane materiały/relacje inwestorskie co może być ważnym źródłem informacji. A czy warto traktować to poważnie zależy od historii tych informacji. Czasem takie informacje mogą się okazywać „bajkopisarstwem” a czasem mogą być bardzo cenne. Wszystko zależy od historii konkretnej spółki.
Spostrzeżenie/pytanie: Jak bardzo w praktyce dla innych spółek Profit Warming pokrywają się z wynikami w sprawozdaniu?
Odpowiedź: Często się to pokrywa. Spółka informuje o takich rzeczach bo zobowiązuje ją do tego surowe prawo. Więc nie bardzo może sobie pozwolić aby się nie pokrywały te profit warning z publikowanymi wynikami kwartalnymi.
Spostrzeżenie/pytanie: Chciałbym się dowiedzieć czy i ewentualnie w którym momencie Pan uznał, że co najmniej w średnioterminowym okresie budowa nowej fabryki przez Forte nie przyniesie tak szybkich korzyści jakie spółka oczekiwanie a co później miało przełożenie na długoterminowy trend spadkowy na giełdzie?
Odpowiedź: Patrząc na historię różnych takich działań paradoksalnie to jest bardzo częsta rzecz, że rośnie ryzyko, że coś pójdzie nie tak. Wynika to z dwóch powodów.
Po pierwsze, w momencie gdy spółka zaczyna robić coś nowego, coś na czym się nie zna, nie ma kompetencji, oczywiste jest, że na czymś może się wyłożyć, nie zwróci uwagi na jakieś ryzyka.
Po drugie uwaga zarządu przekierowana jest na nowe obszary przez co może ucierpieć podstawowy biznes. I tak często się dzieje bo nie ma tutaj odpowiedniego nadzoru skoro zarząd koncentruje się na czymś innym. Mało tego, nieraz pewnie jest tak, że konkurencja czy partnerzy biznesowi mogą wykorzystać takie sytuacje aby ugrać coś dla siebie. Właśnie kosztem spółki.
Spostrzeżenie/pytanie: Jak Pan w ogóle postrzega budowę tej fabryki płyty wiórowej? Została rozpoczęta w dobrym momencie? Chciałbym bowiem mieć porównanie do swojej opinii i rozumienia tej branży/spółki.
Odpowiedź: Tak naprawdę warto zadać sobie pytanie dlaczego Forte zdecydowało się na tę fabrykę. Odpowiedź jest prosta. Akurat w przypadku dostawców płyty jest oligopol. To znaczy kilku dostawców dyktuje ceny dla odbiorców gdy popyt na płytę jest wysoki. Przed kryzysem finansowym w 2008 roku dochodziło do tego, że albo ceny płyty rosły po kilkadziesiąt procent rocznie. Albo nawet Forte nie dostawało płyty zamówionej bo akurat tak się spodobało dostawcy.
Forte chciało uniezależnić się od tego czynnika więc dla nich była to decyzja strategiczna. Tym bardziej, że rosły ich potrzeby w związku z dużym wzrostem przychodów.
Natomiast co do zasady integracja pionowa, czyli produkcja płyty potrzebnej w produkcji mebli, różnie do tego można podejść. Jedna z podstawowych zasad biznesowych mówi, aby koncentrować się na tym na czym dana firma zna się najlepiej. W przypadku Forte jest to projektowanie i produkcja mebli. A produkcje płyty powinni zostawić innym bo nie mogą tego robić lepiej niż inni. Szczególnie, że w przypadku takich biznesów ważny jest efekt skali. Forte musiało zaciągnąć duży kredyt na fabrykę płyty. Gdyby nadal zajmowali się tylko produkcją mebli nie musieliby tego robić. Jest to duże ryzyko, jeżeli koniunktura gospodarcza pogorszy się bo może doprowadzić do problemów finansowych.
Tylko oczywiście w tym wypadku jest problem, jak opisałem wyżej, oligopolu na rynku płyty.
Spostrzeżenie/pytanie: Jak inwestuję w coś np. rok, dwa np. halę lub inną nieruchomość to kosztów nigdzie nie mogę wrzucić, bo dopiera po oddaniu do użytkowania to coś się amortyzuje. Natomiast jeśli wziąłem na to kredyt, to czy odsetki mogę wliczyć w koszty? Co z nimi się robi?
Odpowiedź: Odsetki również kapitalizuje się bo jest to koszt. Dlatego w rachunku zysków i strat możemy nie widzieć kosztu odsetek. Zobaczymy go jednak w rachunku przepływów pieniężnych bo odsetki to odpływ gotówki. Oczywiście jeżeli zostały zapłacone. Tutaj jest link oraz szczegółowe wyjaśnienie w tym zakresie, jak to wygląda od strony księgowej: Ewidencja księgowa inwestycji – środka trwałego w budowie.
Cytat:
– Wn konto 08 “Środki trwałe w budowie”,
– Ma konto 31 “Materiały”, konto 33 “Towary”.
Na wartość początkową środka trwałego do czasu przyjęcia go do używania wpływają też odsetki i prowizje naliczone do tego dnia od pożyczek lub kredytów zaciągniętych na finansowanie jego zakupu lub budowy. Ze względu na to, że zazwyczaj przekazanie środka trwałego do używania następuje w innym dniu niż naliczenie przez bank odsetek od kredytu (naliczenie odsetek od pożyczki) bądź też zapłata tych odsetek z rachunku bankowego, jednostka samodzielnie powinna naliczyć wysokość odsetek należnych bankowi (pożyczkodawcy) do dnia oddania środka trwałego do używania. Nie ma przy tym znaczenia, że na dzień przyjęcia do używania tego składnika majątku nie są one zapłacone. Zapisy:
– Wn konto 08 “Środki trwałe w budowie”,
– Ma konto 13-4 “Kredyty bankowe” lub konto 24 “Pozostałe rozrachunki”.
W tym przypadku odsetki od kredytów czy pożyczek zapłacone po przekazaniu środka trwałego do używania nie będą stanowić już kosztów ani w rozrachunku rachunkowym, ani podatkowym (stają się kosztem poprzez odpisy amortyzacyjne). Dopiero odsetki naliczone i zapłacone po oddaniu środka trwałego do używania zalicza się do kosztów finansowych i ujmuje na koncie 75-1 “Koszty finansowe”). Stanowią one wówczas koszt podatkowy w momencie zapłaty, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT.
Spostrzeżenie/pytanie: Nie rozumiem natomiast co się dzieje gdy firma generuje co roku zysk i go przeznacza na kapitał zapasowy, czy można kapitał zapasowy zamienić na zakładowy? Jak ten zysk przeznaczę na inwestycje to czy coś się z kapitałem zapasowym dzieje? Zmienia się na coś innego? No bo jak kapitał zapasowy jest wydany na jakieś aktywo to chyba nie może być dalej zapasowym.
Odpowiedź: Najpierw warto odpowiedzieć sobie na pytanie/lepiej zrozumieć pojęcia: kapitał zakładowy/podstawowy oraz zapasowy i rezerwowy. Tutaj Bartek to dobrze opisał, warto zapoznać się z tym linkiem: Kapitał własny w spółce akcyjnej.
Pierwsza część pytania to jest bardziej pytanie do księgowego. Generalnie tego rodzaju pytania i odpowiedzi na nie zależą od szczegółowych przepisów prawa. Co można zrobić a czego nie można. I tak naprawdę bardziej są tylko kwestiami technicznymi/księgowymi. Nie jakoś bardzo istotnymi z punktu widzenia inwestowania. Na przykład pod tym linkiem jest więcej informacji na temat tego co można robić a czego nie zgodnie z przepisami prawa. W tym wypadku akurat kwestia dotyczy kapitału rezerwowego oraz zapasowego: Czy można przeksięgować kapitał rezerwowy z dopłat wspólników na kapitał zapasowy?
Łącząc powyższe dwa linki razem dochodzimy do wniosku, że zgodnie z prawem, kapitał zakładowy to kapitał zakładowy a kapitał zapasowy to kapitał zapasowy. Są to całkiem dwie inne sprawy z punktu widzenia regulacji. I kapitał zapasowy nie może stać się kapitałem zakładowym.
Teraz przejdźmy do odpowiedzi na pytanie ale z punktu widzenia inwestora. Oraz rozumienia mechaniki co dzieje się w bilansie. Kapitał zapasowy to część kapitału własnego. Zwróćmy uwagę że jeżeli był/jest zysk netto. To Kapitał własny z tego powodu wzrósł. Odpowiednio z regulacjami opisanymi powyżej. Oznacza to też, że wzrosły pasywa bo kapitał własny to część pasywów. Jednocześnie mamy podstawową zasadę równości bilansowej. Skoro pasywa wzrosły to wzrosły też aktywa. Na przykład w formie wzrostu wartości gotówki.
W momencie gdy dokonujemy inwestycji następuje wydatkowanie gotówki po stronie aktywów. Innymi słowy gotówka zmniejsza się a rosną na przykład aktywa długoterminowe. Kapitał własny nie zmienia się co do wartości. Podobnie kapitał zapasowy pozostaje w tej samej wysokości. W ten sposób zostaje zachowana równość aktywów i pasywów.