Spostrzeżenie/pytanie: Główny wniosek jaki nasunął mi się podczas uzupełniania danych to fakt, że trzeba mocno wczytać się w sprawozdanie oraz dokładnie je zrozumieć, bo w niektórych miejscach trzeba zdecydować czy jakaś informacja jest istotna i powinna zostać uwzględniona czy nie, np. przepływy z działalności inwestycyjnej dla potrzeb DCF będą inne niż zaprezentowane w sprawozdaniu. Odnośnie tego kroku najbardziej interesuje mnie w jaki sposób radzić sobie z danymi, które zostały skorygowane lub zmienił się sposób ich interpretacji/prezentacji ? Jeśli w jakimś roku zmiana jest istotna, to w jaki sposób powiązać dane ze sobą ? 

Odpowiedź: To zależy co się zmieniło. Czasem można powiązać później ze sobą te dane a czasem niestety nie. Wiele też zależy od rodzaju danych, czy one są jakoś mega istotne z punktu widzenia wyceny DCF. Czy szerzej z punktu widzenia analizy spółki. Każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie.

Spostrzeżenie/pytanie: Amortyzacja. W swoich wnioskach mam pewną koncepcję wzrostu skokowego amortyzacji. Z czego on wynika. Bardziej ze wzrostu wartości aktywów trwałych czy też w tym przypadku jest to trochę celowo naciągane aby mieć jak największe koszty uzyskania przychodu? Bowiem parę razy spotkałem się, że firma X ucieka się do celowego obniżenia podatku poprzez zwiększone odpisy amortyzujące czy też odpisy aktualizujące wartość aktywów. Jak coś takiego wyłapać?

Odpowiedź: W przypadku Forte wzrost amortyzacji jest wynikiem dużych inwestycji. Jeżeli chodzi o kwestie podatkowe to trudno mi się wypowiadać bo nie jestem doradcą podatkowym. Natomiast warto zwrócić uwagę, że na potrzeby podatkowe można stosować inne stawki amortyzacyjne niż na potrzeby księgowe (tak jak to jest określone przez prawo). Sprawozdania finansowe to jedna sprawa a podatki płacone to może być całkiem inna sprawa.

Jeżeli chodzi o wyłapanie np. różnic w amortyzacji to może coś takiego wyjść jak porówna się różne spółki z tej samej branży. Jaki jest poziom amortyzacji np. względem przychodów. Tam, gdzie jest niski może to świadczyć o dłuższych okresach amortyzacji aktywów trwałych. Lub może to też być oznaką zamortyzowania aktywów trwałych bo dawno nie było inwestycji/nie są odtwarzane aktywa trwałe.

Spostrzeżenie/pytanie: W swoich obliczeniach zmiany stanu zapasów/ należności i zobowiązań handlowych posłużyłem się danymi z bilansu (różnicą w wyłuskanych wartości zapasów/ należności/ zobowiązań handlowych dla dwóch kolejnych lat) a nie ze sprawozdania CF. Czy postąpiłem właściwie? Bowiem szczególnie dla należności i zobowiązań w CF te pozycje wyglądają mi na znacznie szersze niż tylko handlowe? Jaki mogę popełnić tutaj błąd?

Odpowiedź: Celem wypełnienia pliku Excel było nauczenie się co gdzie znaleźć w sprawozdaniu finansowym. Co jak jest ze sobą połączone. Bo zobaczenie na sprawozdanie finansowe to jedna rzecz ale jak przyjdzie do wypełnienia danymi plik Excel to już może być wyzwanie.  A te dane są fundamentalnie ważne dla DCFa. No i warto też rozumieć co gdzie znajduje się w sprawozdaniu finansowym. To jest sposób na budowę kompetencji w zakresie praktycznych umiejętności.

Ponadto właśnie tego rodzaju spostrzeżenia/pytania powstają przy okazji i mogą być też bardzo wartościowe. Właśnie o to chodzi aby zwracać uwagę na takie rzeczy bo to pokazuje na czym polegają zależności pomiędzy bilansem a np. to co widzimy w cash flow.

Tutaj nie ma jednej dobrej odpowiedzi. Tak akurat jest w przypadku Forte, że same należności handlowe i zobowiązania różnią się od wartości podanych w cash flow. Wniosek z tego jest taki, że w cash flow pozycje są trochę szersze. Na przykład zobowiązania handlowe z bilansu w cash flow mają dodatkowo komponent zmiana pozostałych zobowiązań poza tymi oprocentowanymi.

Spostrzeżenie/pytanie: Jakie pozycje podpadają na popełnienie największych błędów z uwagi na wspomnianą ich uznaniowość? Czym się kierować w ich wyznaczaniu?

Odpowiedź: Tutaj wszystko przychodzi z czasem dzięki praktycznemu doświadczeniu. Po prostu trzeba ileś tych sprawozdań przejrzeć aby wyrobić w sobie umiejętność rozumienia tych kwestii.

Natomiast co do ogólnej zasady ja podchodzę do tego tak, że zwracam uwagę na „grube liczby”. Grube liczby to są takie pozycje, które odnosząc do DCFa czy też np. wyników spółki, mogą mieć znaczący wpływ na wycenę.

Na przykład z wyceny DCF wiemy, że głównym czynnikiem wpływającym na końcową wycenę akcji jest zysk operacyjny. Jeżeli takie Forte ma zysk operacyjny rzędu 100 mln zł rocznie to grubą liczbą nie będzie pozycja o wartości nawet miliona złotych. Bo milion złotych to zaledwie 1% ze 100 mln zł. Dopiero pozycje kilku czy kilkunastu milionów złotych mają znaczenie w kontekście takiego rozumowania. Bo to już kilka/kilkanaście procent zysku operacyjnego.

Spostrzeżenie/pytanie: Zauważyłem, że oprócz normalnego zysku netto z okresu mamy też pozycję inne dochody netto. Mam tu kilka pytań.:

Dlaczego zmiany w wycenie certyfikatów inwestycyjnych nie stanowią przychodów/kosztów finansowych? Zyski/koszty niezrealizowane? W sumie podobne pytanie dotyczy rachunkowości zabezpieczeń?

Odpowiedź: Jest tak ponieważ certyfikaty są nadal w posiadaniu spółki. Transakcja nie została zamknięta. To jest generalna zasada, że musi być ostateczny wynik znany/rozliczona pozycja.

Druga zasada jest taka, że część rzeczy, zgodnie z zasadami rachunkowości, musi być przepuszczona przez rachunek zysków i strat. A część rzeczy nie musi. Jak widzimy w przypadku spółki Forte, spółka nie przepuszcza przez rachunek wyników certyfikatów inwestycyjnych właśnie z tego powodu. Tak interpretuje Forte kwestie księgowe w tym zakresie.

EDIT: napisane po napisaniu tego komentarza. Jak widzimy, po publikacji sprawozdania finansowego za 2020 rok, Forte zmieniło zasady rachunkowości. I zaksięgowała przez rachunek zysków i strat zmianę wyceny certyfikatów.

Spostrzeżenie/pytanie: Dlaczego coś klasyfikujemy jako pozycje, które w przyszłości znajdą się bądź nie znajdą w RZiS?

Odpowiedź: Odpowiedź powyżej. Zależy to od zasad księgowości. I nieraz od tego jak podejdzie do tego spółka, jeżeli zasady księgowości mogą być różne w danej sytuacji.

Tytułem uzupełnienia. To spółka często określa jak coś zaksięguje bo to wynika z charakteru zdarzeń biznesowych. Są zasady księgowe jednak one odnoszą się do ogólnych sytuacji często. A świat w którym żyjemy nie jest prosty. Jest zróżnicowany.

Spostrzeżenie/pytanie: Co ma większy wpływ na wycenę wynik netto czy całkowite dochody? Bowiem dla 2018 roku bardzo mocno na wynik z całkowitych dochodów wpłynęła pozycja rachunkowości zabezpieczeń.

Odpowiedź: Tak naprawdę chodzi o wycenę DCF. A tutaj głównie wpływ na wycenę ma zysk operacyjny EBIT. Zysk netto czy całkowite dochody są już gdzieś niżej w rachunku wyników/konsekwencją EBIT.

Druga sprawa, że na wycenę wpływ ma to co jest powtarzalne. Powtarzalne wyniki. Nie jednorazowe zdarzenia. Szczególnie na poziome całkowitych dochodów może być dużo zdarzeń jednorazowych. Więc, tak jak pisałem wyżej, liczy się EBIT. I to powtarzalny EBIT.

Spostrzeżenie/pytanie: Mamy sprawozdanie jednostkowe oraz skonsolidowane. Czy dla wyceny skonsolidowanego biznesu jest sens wtajemniczać się w sprawozdania jednostkowe? Po co spółka pokazuje i takie i takie sprawozdanie skoro na giełdzie wyceniany jest tylko skonsolidowany biznes?

Odpowiedź: Do analiz liczy się zawsze tylko sprawozdanie skonsolidowane. Niemniej jednostkowe też może czasem dostarczać wartościowych informacji. Na przykład gdy jakiś biznes jest tylko w spółce matce, czyli w jednostkowym, a inny w innych spółkach zależnych. W takiej sytuacji możemy zobaczyć jak im idzie ten biznes. Jakie są tendencje na przestrzeni jakiegoś okresu czasu. Oczywiście mając z tyłu głowy, że warto zastanowić się czy nie ma pomiędzy tymi spółkami jakichś transakcji powiązanych, co może zniekształcić sprawozdanie jednostkowe

Podam przykład. Załóżmy, że firma generuje zyski w spółce matce a straty w spółce zależnej. Jak możemy policzyć ile strat jest w spółce zależnej? Pamiętajmy, że konsolidacja oznacza sumaryczny zysk. W takim wypadku będzie on mniejszy.