Szkoła Główna Inwestorów Profesjonalnych

Krok drugi: materiały/zadania

Przechodzimy teraz do pracy na sprawozdaniach finansowych spółki. Jako case study wybrałem Forte bo mamy historię. Ponadto jest to spółka bardzo fajna do pokazania/wytłumaczenia wielu praktycznych rzeczy związanych z analizą spółek.

Krok drugi: cel

Celem drugiego kroku jest praktyczne zapoznanie się/zbudowanie praktycznych umiejętności posługiwania się sprawozdaniami finansowymi. Między innymi na co zwracać uwagę. Co jest kluczowe w pracy na sprawozdaniach finansowych. Musimy więc popracować na sprawozdaniu finansowym. I tutaj uwaga: ze sprawozdaniami jest tak, że nie zawsze wszystko się dokładnie rozumie. Ale zdecydowaną większość rzeczy powinno się rozumieć. Szczególnie dane liczbowe w sprawozdaniu i co z czego się bierze.

Zadania i materiały do kroku drugiego znajdują się poniżej:

Zadanie 1: Przeczytajcie sprawozdanie Forte za 2020 rok. Możecie wykorzystać do tego na przykład Infostrefę: link Forte  lub własną listę obserwacyjną klikając w daną spółkę. W tym wypadku Forte. Na temat listy obserwacyjnej pisałem tutaj: Gdzie śledzić bieżące oraz nadchodzące informacje ze spółek giełdowych? Moja lista obserwacyjna. W inwestowaniu liczą się dane skonsolidowane bo jesteśmy, jako akcjonariusze, właścicielami biznesu skonsolidowanego. Czyli interesują nas poniższe dokumenty:
    • Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe
    • Sprawozdanie na temat informacji niefinansowych
    • Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
 

Zadanie 2: Wpiszcie do Excela dane skonsolidowane za ostatnie dwa lata kalendarzowe. Plik excel Forte znajduje się tutaj Krok drugi Forte 2020. Pola do wypełnienia danymi ze sprawozdania zaznaczyłem na zielono. 

Uwaga: dane w excel są w milionach. To znaczy, że 150 mln 300 tysięcy złotych zapiszemy z przecinkiem: 150,300

Na czerwono są liczby/pozycje, które wykorzystujemy do DCFa. Jak widzicie nie jest ich za wiele na tle całego sprawozdania.

W kolumnie A po lewej, dla ułatwienia, podałem gdzie szukać konkretnych danych. Czy jest to sprawozdanie (bilans, rachunek wyników, cash flow) czy noty dodatkowe. Zwróćcie uwagę, że bardzo ważną częścią sprawozdania są noty uzupełniające. W nich wszystko dokładnie jest opisane. Umożliwiają one dobre zrozumienie pozycji liczbowych. Co to dokładnie jest i skąd się bierze. 

Część pozycji jest uznaniowych. To znaczy czy coś kwalifikujemy czy nie zależy od istoty tej pozycji, czego dokładnie dotyczy, jak ją zinterpretujemy. Innymi słowy część pozycji zależy tylko od naszej oceny/naszej uznaniowości. Więcej na temat tej uznaniowości przeczytacie w ostatnim akapicie. 

Uwaga: nie patrzcie co jest wpisane wartościowo historycznie bo to nie ma znaczenia. Chodzi tylko o ćwiczenie się w tym co trzeba zrobić. Historyczne dane mogą być inne lub po prostu firma mogła dokonać zmian w raportowaniu danych historycznych.

Zadanie 3: Zobaczcie jakie wyszły wykresy na podstawie danych finansowych w powyższym pliku excel:

  • Jak wyglądają w ostatnich kilkunastu latach
  • Jak wyglądają ostatnie  kilka lat
  • Szczególnie zwróćcie uwagę co działo się z zyskami: EBITDA, Zysk na sprzedaży, EBIT
  • Zobaczcie teraz jak wygląda wykres z notowaniami spółki od początku debiutu: wykres stooq Forte. Dla ułatwienia przygotowałem też wykres, gdzie nałożyłem na siebie roczny zysk netto oraz kurs spółki na koniec roku kalendarzowego. Wykres nazwałem Zysk netto_mln zł_kurs Forte

Zadanie 4: W mailu przyślijcie mi wypełniony plik Excel (miejsca na zielono). Napiszcie w kilku zdaniach jakie wnioski nasuwają się po powyższym ćwiczeniu?

Jak uzupełnić dane/warto zwrócić uwagę na poniższe pozycje: Mogą nastręczyć trudności lub warto aby dobrze je rozumieć:

Aktywa

  1. Pozycja “inwestycje długoterminowe”: zaliczamy tutaj wszystko co możemy utożsamiać z inwestycjami długoterminowymi, czyli takimi, które nie są związane bezpośrednio z prowadzonym biznesem.
    Na przykład działka plus hala produkcyjna wykorzystywane do prowadzenia biznesu nie będzie w tej pozycji. Natomiast jeżeli kiedyś była w tym miejscu produkcja ale już została zaprzestana, taka pozycja może się już tutaj znaleźć.
    Patrząc na Forte wpisujemy tutaj nieruchomości inwestycyjne oraz aktywa finansowe (głównie certyfikaty z akcjami Forte)
  2. Pozycja “należności handlowe”: mamy różnego rodzaju należności. Dlatego ta kwota może być inna niż wynikająca z typowych należności handlowych, związanych ze sprzedażą produktów oraz usług. Potrzebujemy tylko należności handlowych więc musimy zerknąć do not aby uzyskać konkretną kwotę.
  3. Pozycja “Inwestycje krótkoterminowe (gotówka)”: znajduje się tutaj wszystko co można uznać jako substytut gotówki. Płynne środki, do których można mieć w miarę szybki dostęp. Czyli na przykład gotówka, lokaty, krótkoterminowe papiery wartościowe. Ale i mogą tutaj być obligacje skarbowe potencjalnie. Chociaż to już zależy jakie dokładnie obligacje skarbowe. Generalnie chodzi o pozycje w bilansie, do których firma ma szybki dostęp w razie czego.
Pasywa
  1. Pozycja “zobowiązania handlowe/z tytułu dostaw i usług”: to samo co z należnościami handlowymi. Interesują nas tylko zobowiązania handlowe, które są związane bezpośrednio z prowadzeniem biznesu.
    Wynika to z tego, że w DCFie wykorzystujemy powtarzalne rzeczy. Na przykład jeżeli firma podwoi sprzedaż tak samo podwoją się należności handlowe i zobowiązania handlowe (powinny się podwoić przy założeniu zachowanie tych samych rotacji). Podobnie dla 10% wzrostu przychodów obie pozycje też powinny wzrosnąć o tyle samo czyli o 10%. W przypadku wielu innych pozycji już nie będzie zachowana taka mocna liniowa zależność.
  2. Pozycja “zobowiązania oprocentowane brutto”: jest to suma długoterminowych oraz krótkoterminowych kredytów, leasingu oraz obligacji. Oczywiście jeżeli któraś z tych pozycji występuję akurat w przypadku danej spółki (nie każda spółka emituje chociażby obligacje). W przypadku Forte nie wpisujemy obligacji bo ich nie ma.
  3. Pozycja “dług netto policzony powyższe założenia”: Od pozycji “zobowiązania oprocentowane brutto” odejmujemy pozycję “inwestycje krótkoterminowe (gotówka).”
    Z tym, że to pojęcie jest szersze. Na przykład jeżeli jest komunikat, że firma przegrała proces sądowy i musi, według prawomocnego wyroku, zapłacić 100 mln zł. To 100 mln zł. automatycznie trafia w tę pozycję na bieżąco z punktu widzenia inwestora. Chociaż zapłata nastąpi dopiero w przyszłości. Dlaczego? Bo minie trochę czasu, zobaczymy kolejne raporty. I dług netto spadnie o 100 mln zł. Albo przez spadek stanu gotówki na koncie lub przez zaciągnięcie kredytu/emisję obligacji.
Rachunek zysków i strat
  1. Pozycja “zysk brutto ze sprzedaży” i pozycja “zysk na sprzedaży”: Pamiętajcie, że są to dwa różne pojęcia podobnie brzmiące ale oznaczające całkiem co innego.
  2. Zysk brutto ze sprzedaży to zysk związany z przychodami i kosztami bezpośrednio odnoszącymi się do wyprodukowania produktów. Na przykład fabryka produkuje produkty. W takim wypadku do tych kosztów wejdzie wszystko co związane z tą fabryką, ale tylko to. Na przykład będzie to amortyzacja, koszty surowców, wynagrodzenia pracowników fabryki, energia do pracy fabryki, itd.
  3. Zysk na sprzedaży powstaje przez dodatkowe odjęcie od powyższego zysku brutto ze sprzedaży, kosztów sprzedaży oraz kosztów ogólnych. Czyli na przykład koszty marketingu to koszty sprzedaży. A koszty związane z siedzibą zarządu to koszty ogólnego zarządu.
  4. Wyniki finansowe spółki przedstawione w taki sposób jak opisany powyżej, jest to forma kalkulacyjna rachunku wyników: teoria na ten temat na moim blogu tutaj: rachunek zysków i strat wariant kalkulacyjny.
  5. Drugim sposobem przedstawienia wyników jest podział na koszty rodzajowe. Takie ujęcie to rachunek zysków i strat wariant porównawczy. Mamy tutaj np. rozbicie kosztów na wynagrodzenia, materiały czy usługi obce. Również w tym miejscu jest wyszczególniona amortyzacja. Czego nie ma w wariancie kalkulacyjnym. Do DCFa potrzebujemy wartość amortyzacji: można ją znaleźć w cash flow lub właśnie w rachunku wyników w układzie porównawczym.
  6. Wyjście na EBIT: Od zysku na sprzedaży odejmujemy saldo “pozostałe koszty/przychody operacyjne”. Tutaj warto pamiętać, że są to zazwyczaj zdarzenia jednorazowe. Pytanie czy są to zdarzenia powtarzalne lub nie. W Wycenie DCF używamy EBITu, który może się znacznie różnić wobec tego co widzimy w pozycji “zysk na sprzedaży”. Dlatego duże znaczenie ma fakt, czy saldo “pozostałe koszty/przychody operacyjne” są zdarzeniami jednorazowymi. Jeżeli tak, będziemy w DCF bliżej zysku na sprzedaży w kolejnych okresach. Jeżeli nie, i np. odpisy należności handlowych są powtarzalne, wtedy EBIT będzie niższy niż zysk na sprzedaży co obniży nam wycenę DCF spółki.
  7. Pozycja przychody/koszty finansowe: w tej kategorii mogą być przychody/koszty związane z pozycjami wchodzącymi do długu netto, czyli upraszczając odsetki.
    Trzeba jednak tutaj uważać bo w tej pozycji znajdują się też np. różnice kursowe. Na przykład firma ma zobowiązania w walucie obcej. Jeżeli złoty osłabi się to automatycznie musi więcej zapłacić złotówek za walutę obcą.
    Dla przykładu milion dolarów amerykańskich po 3 zł to 3 mln zł zobowiązania. Jeżeli dolar pójdzie na 4 zł. To zobowiązanie wynosi już 4 miliony zł. Czyli o 1 milion zł więcej. Ta kwota będzie zaksięgowana w rachunku zysków i strat jako ujemne różnice kursowe. Zobaczymy to jednak tylko jako “koszty finansowe”.
    Dlatego, jeżeli chcemy wiedzieć jaki koszt finansowy ponosi spółka w formie odsetek, taką pozycję znajdziemy tylko w cash flow w pozycji przepływy z działalności finansowej.
Cash flow
  1. Pozycja “przepływy z działalności operacyjnej”: upraszczając, w teorii, ta pozycja powinna być zbliżona do:
    EBIT + amortyzacja + zmiana KON – zapłacony podatek CIT. Czyli coś co widzimy w wycenie DCF. Tylko nie uwzględniamy CAPEX (jest w przepływach z działalności inwestycyjnej). Innymi słowy jest to gotówka generowana z prowadzonego biznesu.
  2. Pozycja “amortyzacja”: właśnie tutaj mamy amortyzację, której szukamy do stworzenia wyceny DCF
  3. Pozycja “przepływy z działalności inwestycyjnej”: firmy różne rzeczy tutaj wpisują. W wycenie DCF chodzi tylko o przepływy inwestycyjne związane z rozwojem biznesu. Czyli CAPEX. Na przykład wydatki na budowę fabryki czy kupno maszyn. Nie chodzi np. o rzeczy związane z lokowaniem nadwyżek środków finansowych w obligacje. Tak raportują niektóre spółki. Ulokowanie środków w obligacjach ląduje w wydatkach inwestycyjnych. A wykup obligacji przez skarb państwa jako przypływ z inwestycji. Nas jednak takie coś nie interesuje. Jak już pisałem, obligacje zaliczamy do długu netto, nie do CAPEXu.
  4. Pozycja “przepływy z działalności finansowej”: tutaj właśnie znajdziemy między innymi odsetki zapłacone, środki z emisji akcji czy wypłacone dywidendy.
  5. Pozycja “przepływy pieniężne netto (zmiana stanu środków)”. Przepływy pieniężne z trzech powyższych obszarów dają przepływy pieniężne netto. Warto zwrócić uwagę, że zmiana środków pieniężnych w bilansie na początek oraz koniec okresu równa się właśnie przepływom pieniężnym netto.

 

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce Zamknij